چرا قیمت زغال سنگ سه برابر شد؟

در رونق گیری دوباره بازارهای کالایی، زغال سنگ یکی از کالاهایی بوده است که در یک سال اخیرکه با روند روبه رشد قیمتی خود تعجب همگان را برانگیخته است.

برای بسیاری از سرمایه گذاران امکان رشد قیمت کالاهایی همچون طلا، پلاتین یا نفت چندان دور از انتظار نبوده اما اوج گیری زغال سنگ فرآیندی بود که بسیاری از سرمایه گذاران را شوکه کرد.

میزان ذخایر زغال سنگ در حال حاضر کافی به نظر می رسد و در بدبینانه ترین پیش بینی ها ، کفاف چند صد سال آینده را خواهد داد. میزان عرضه این محصول در سال 2007 به میزان 35/3 میلیون تن بوده و تقاضای آن نیز در حدود 77/3 میلیون تن برآورد شده است.

با مقایسه این دو عدد می توان دید که کمبود عرضه در سال گذشته در حدود 42 میلیون تن بوده است که 3/1 درصد از تقاضای سالانه را شامل می شود.

این میزان کمبود فقط مربوط به مصرف پنج روز جهان است. درتحلیل های بنیادی عرضه و تقاضا رقم کوچک و قابل قبولی تلقی می شود این در حالی است که کشورهای تولید کننده به وسوسه قیمت های بالای این کالا، استخراج و عرضه این محصول را افزایش داده اند. برای مثال چین در حال حاضر با نرخ فزاینده هفت درصد در سال، تولید خود را گسترش می دهد و پیش بینی می گردد این نرخ تا چند سال آینده به 3/13 درصد برسد. حال سوال اینجاست که با وضعیت حاضر، چرا قیمت زغال سنگ در چند ماه گذشته دو تا سه برابر شده است؟

شاید به عنوان اولین پاسخ به این سوال باید اظهار داشت که با وجود حجم عظیم بازار زغال سنگ میزان زیادی از عرضه این کالا در قالب قراردادهای بلند مدت میان عرضه کنندگان و مصرف کنندگان عمده همچون نیروگاه های برق قرار داشته و حجم کم باقی مانده این محصول در بازار نقدی، عامل مهمی در افزایش قیمت در ماههای اخیر به حساب می آید. کارشناسان معتقدند که با وجود پر کشش بودن قیمت زغال سنگ به تقاضای این محصول در بلند مدت ، در کوتاه مدت شاهد کشش نا پذیری زغال سنگ هستیم.

در این میان برخی از حوادث در سطح جهان نیز عرضه این کالا را در کوتاه مدت دچار مشکل ساخته است . اختلالات پیش آمده در ماههای گذشته در بندر New Castle استرالیا که به عنوان یکی از نقاط مهم در حمل و نقل این محصول به حساب می آید کمی از مهمترین حوادث این ماهها به حساب می آِید. در پایان سال گذشته نیز دولت چین عملیات شرکتهای خصوصی تولید کننده زغال سنگ را که از ایمنی لازم برخوردار نبودند به حالت تعطیل در تولید زغال سنگ در چین تبدیل کرد.

در این میان نقش صندوق های هجینگ بین المللی در زمینه سفته بازی در بازار زغال سنگ را نیز به هیچ عنوان نمی توان دور از نظر قرار داد.

با در نظر گرفتن تمام مباحث مطرح شده و همچنین بررسی روند تاریخی قیمت زغال سنگ که همواره با رشد سریع و کاهش شدید در مقاطع زمانی مختلف روبر بوده است، نمی توان انتظار داشت که با حذف موانع کنونی در راه عرضه کوتاه مدت این محصول، شاهد آرام گرفتن روند افزایش قیمت و شاید سقوط قیمت در میان مدت باشیم.