پتروشیمی اراک

براساس پیش‌بینی‌ها، ایران تا سال 2010 تولید یک سوم محصولات پتروشیمی خاورمیانه را در دست می‌گیرد.

سهم ایران در حال حاضر حدود یک درصد کل تولیدات پتروشیمی در سطح جهان است. بر اساس پیش‌بینی بیزنس مانیتور میزان تولید محصولات پتروشیمی در ایران تا سال 015ر2 به 76 میلیون تن معادل 26 میلیارد دلار خواهد رسید.

باتوجه به این‌که ایران بیش از 10درصد ذخایر قطعی نفت جهان را در اختیار دارد امکان دسترسی آسان به منابع اولیهء پتروشیمی وجود دارد.

براساس پیش‌بینی موسسهء بین‌المللی صنعت پتروشیمی، ایران تا سال 2010 معادل 14درصد از بازار جهانی پتروشیمی را در اختیار خواهد گرفت. ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران تا سال 2010 به 23 میلیون تن در سال خواهد رسید که شامل شش میلیون تن انواع پلیمر، سه میلیون تن اتیلن گلایکول، 900 هزار تن پلی پروپیلن و _5/5 میلیون تن متانول خواهد بود.

صنعت پتروشیمی ایران با توسعهء سریعی مواجه است. پروژه‌هایی که هم‌اکنون در حال اجرا هستند موجب رشد 690 درصدی تولید اتیلن و رشد 1480 درصدی تولید پروپیلن تا سال 2010 خواهد شد.

فرصت‌های رشد

مشوق‌های صادرات و واردات‌که در مناطق ویژهء اقتصادی داده می‌شود، روابط مناسب با کشورهای همسایه و موقعیت مناسب جغرافیایی از دیگر مزایای صنعت پتروشیمی ایران محسوب می‌شود. وجود بازار مصرف بزرگ در داخل، وجود نیروی متخصص داخلی و تصویب قوانین جدید در حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی بر قابلیت‌های این صنعت در ایران افزوده است.پتروشیمی اراک با مشارکت و سرمایه‌گذاری در طرح‌های عظیم پتروشیمی لاوان، پتروشیمی باختر و سایر پروژه‌های مرتبط، موقعیت خود را در این مناطق ویژه تثبیت کرده است.

میزان تولیدات

بنزین پیرولیز، پلی‌اتیلن سنگین، پلی اتیلن سبک خطی و پروپیلن در سال 72 و واحدهای اکسیداتیلن، اتیلن گلایکول‌ها، بوتادین و پلی بوتادین رابر در سال 73 و سایر طرح‌ها به تدریج در سال‌های بعد از آن به بهره‌برداری رسیدند.

سرمایهء این شرکت 1200 میلیارد ریال و سهام‌داران آن به شرح زیر است:

خوراک و مادهء اولیه مجتمع عمدتاً نفتا و گاز طبیعی است. نفتا از پالایشگاه اراک و اصفهان و گاز طبیعی از خط لولهء سراسری گاز تامین می‌شود. سایر مواد نیز از مجتمع‌های داخلی تامین می‌شود.اولین پیش‌بینی تولید سال 85 برابر با 100ر187ر1 تن انواع محصولات بوده است.ظرفیت مجتمع قبل از بهره‌برداری از طرح‌های توسعه برابر با 200ر138ر1 تن بوده است که با بهره‌برداری از طرح‌های توسعهء جدید، میزان ظرفیت این مجتمع به 000ر469ر1 تن بالغ خواهد شد.

سرمایه‌گذاری‌ها

شرکت پتروشیمی باختر: این طرح در غرب کشور اجرا می‌شود و در سال 1389 به بهره‌برداری خواهد رسید.شرکت شیمیایی لاوان: این شرکت جهت تولید اوره - آمونیاک در منطقهء اقتصادی عسلویه در حال تاسیس است. ظرفیت این طرح 660 هزار تن آمونیاک و 858 هزار تن اوره در سال و بودجهء آن بالغ بر 347 میلیون دلار پیش‌بینی می‌شود. پتروشیمی اراک 20درصد سهام این طرح را در اختیار دارد. این طرح با مشارکت 55 درصدی یک شرکت هندی در حال اجرا است و طی چهار سال به بهره‌برداری می‌رسد.

طرح پتروشیمی اوره - آمونیاک آذربایجان

این طرح با مشارکت 70 درصدی پتروشیمی اراک و 30 درصدی سازمان گسترش و نوسازی به ظرفیت یک میلیون تن اوره - آمونیاک با 000ر4 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در آذربایجان شرقی اجرا می‌شود.

طرح پتروشیمی وینیل استات منومر و اسید استیک عسلویه

این طرح با مشارکت 70 درصدی پتروشیمی اراک و 30 درصدی شرکت گسترش و نوسازی با ظرفیت 140 هزار تن و سرمایه‌گذاری 900 میلیارد ریالی در عسلویه اجرا خواهد شد.

واحد 35 هزار تنی PBR در پتروشیمی اراک

با تکمیل طرح توسعهء مجتمع، شرکت سالانه 20 هزار تن 4C مازاد و امکان استحصال سالانه 10 هزار تن محصول یک و سه بوتادین از آن را خواهد داشت. با توجه به وجود مازاد این محصول در سایر مجتمع‌های پتروشیمی، حاشیهء سود بالا و وجود بازار سود مناسب PBR با ظرفیت 35 هزار تن در دست اقدام است.

بررسی سودآوری

حاشیهء سود ناخالص شرکت در سال جاری 39درصد و رقم سال گذشته 33درصد بوده است. همچنین میزان سود ناخالص شرکت در مقایسه با سال گذشته 59درصد افزایش یافته است.حاشیهء سود عملیاتی شرکت نیز از 30درصد در سال گذشته به 34درصد افزایش یافته است.حاشیهء سود خالص نیز همچون سال گذشته 30درصد بوده است.

طرح‌های توسعه

این شرکت در حال حاضر چند طرح توسعه شامل طرح‌های الفین و مخازن، بنزین پیرولیز، پلی‌پروپیلن، پلی اتیلن سنگین و سبک، اکسید اتیلن و سرویس‌های جانبی و آفسایت را به ترتیب با برآورد سرمایه‌گذاری مجموع 7/1943 میلیارد ریال در دست اجرا دارد که طرح بنزین پیرولیز به بهره‌برداری رسیده است و سایر طرح‌ها به جز اکسید اتیلن، پایان تیرماه به بهره برداری می‌رسند.

ارزش‌گذاری

نکتهء قابل توجه در مورد این شرکت بهره‌برداری از طرح‌های جدید در سال‌جاری‌ است. با این حال میزان فروش در سال 86 بیش از پنج درصد در مقایسه با سال قبل افزایش یافته است. هزینهء مواد اولیه 67درصد از کل هزینه‌هاست که حدود 67 درصد از کل هزینه‌ها را شامل می‌شود. در بودجهء سال‌جاری نیز قیمت نفتا با 30درصد تخفیف لحاظ شده است. نرخ فروش محصولات نیز بر اساس متوسط نرخ فروش در 18 ماه اخیر( سال 1384 و شش ماههء ابتدای سال 1385) تعیین شده است. ارزش ذاتی سهام این شرکت نیز 8500 ریال برآورد می‌شود.