نگاهی به چادرملو

نگاهی به وضعیت سنگ آهن در جهان

سال 2003 نقطهء عطفی در بازار کلیهء مواد فلزی محسوب می‌شود. در آن سال، اژدهای خفتهء چین بیدار شد. شتاب رشد اقتصادی چین در تمام سطوح، موجب اوج گیری تقاضا در بازار‌های جهانی فلزات نسبت به تولید بود. در همان سال، چین با پشت سر گذاشتن ژاپن، مبدل به بزرگ‌ترین واردکنندهء سنگ آهن جهان شد. در آن هنگام به نظر می‌رسید، طرف تقاضا، تولید‌کنندگان مختلف را غافلگیر کرده است. قیمت‌های کلیهء فلزات رشدی شتابان را تجربه می‌کردند و خیلی زود به چند برابر رسیدند.

در آن هنگام، خیلی از طرح‌های توسعهء معادن در سطح دنیا که تا دیروز، توجیه اقتصادی نداشتند، ناگهان مقرون به صرفه شدند و پروژه‌های افزایش تولید بسیاری در سطح جهان کلید خوردند. امروز، در سال 2007 میلادی، همچنان شاهد سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش معادن در سطح جهان هستیم. به جرات می‌توان گفت هیچ‌کدام از سهام‌داران شرکت‌های معدنی در کل دنیا، نه تنها زیانی نکردند بلکه بازدهی‌های بیش از 50 درصد را نیز تجربه کردند. ایران و شرکت‌های معدنی حاضر در بورس از این قاعده مستثنی نبودند. شرکت‌هایی که در صنعت روی یا سنگ آهن فعال بودند در حالی که فشار‌های مختلفی بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار داده بود، بازدهی بیش از 50 درصد برای سهامداران خود رقم زدند.

اما این پایان داستان نبود و نیست. سکهء افزایش قیمت‌ها چهرهء تلخ خود را نیز به تولید‌کنندگان و سرمایه‌گذاران نشان داد. در سال 2006 زمزمهء به بهره‌برداری رسیدن طرح‌های توسعه در حالی مطرح شد که به نظر می‌رسید طرف تقاضا ( چین ) با مشکلاتی برای افزایش مواجه است. ناگهان قیمت‌ها با شوک مواجه شدند. قیمت روی که تا دیروز حوالی 400ر4 دلار بود تا 000ر3 دلار افت می‌کند. مس 500ر9 دلاری، به 500ر5 دلار می‌رسد و ... .

ولی، باز هم چین تحلیل گران فلزات را غافلگیر کرد. تقاضای چین در ابتدای سال 2007 ناگهان به طرز عجیبی در تمام فلزات افزایش یافت. بیایید نقل قولی را از متال بولتن در این مورد بخوانیم:

«اکثر تحلیل‌گران پیش‌بینی کرده بودند که قیمت‌های سنگ آهن در سال 2008 یا تنزل خواهد کرد یا بدون تغییر باقی خواهد ماند، دلیل این تحلیل این بود که محققان بر این باور بودند که معدنکاران احتمالاً از عهدهء تقاضا برخواهند آمد اما، این پیش‌بینی‌ها در راستای وجود علایمی مبنی بر رشد افراطی تقاضای چین طی دو ماه گذشته تغییر کرده است.»

بیش از 85 درصد از سنگ آهن جهان توسط سه کشور برزیل، استرالیا و هند صادر می‌شود. سهم برزیل و استرالیا از این صادرات حدود 36 درصد و سهم هند حوالی 14 درصد است.شرکت برزیلی سی وی آر دی که بزرگ‌ترین صادر کنندهء سنگ آهن در جهان محسوب می‌شود، بیش از سه میلیارد دلار برای طرح‌های توسعهء خود در سال‌جاری سرمایه‌گذاری کرده است. سه میلیارد دلار رقمی در حدود سه هزار میلیارد تومان و در حدود 10 درصد از ارزش کل بورس اوراق بهادار ایران است یادآوری می‌کنم کل ارزش بازار چادرملو به عنوان بزرگ‌ترین شرکت فعال در سنگ آهن ایران حدود 2/1 میلیارددلار است)!

دو رقیب استرالیایی سی وی آر دی، یعنی ریوتینتو و بی‌اچ پی نیز برای این‌که از همتای خود عقب نمانند دست به تعریف طرح‌‌های توسعه جدید زده‌اند. بی اچ پی در 23 مارس ( سوم فروردین سال‌جاری) اعلام کرد که رقمی بیش از 2/2 میلیارد دلار، برای طرح‌های توسعهء خود سرمایه‌گذاری کرده است. ریو نیز پیش‌تر، در فوریه (بهمن ماه) با سرمایه‌گذاری 860 میلیون دلاری موافقت کرده بود، اما با وجود این همه سرمایه‌گذاری، پیش‌بینی می‌شود چین تا سال 2010 برای تامین واحد‌های فولادی خود نیاز به بیش از 260 میلیون تن سنگ آهن اضافی خواهد داشت که تمام این طرح‌های توسعه تنها موفق به افزودن 190 میلیون تن بر میزان تولید فعلی خواهند شد. به همین سبب، اکثر تحلیل گران بازار فلزات اکنون رای به امتداد افزایش قیمت‌ها تا سال‌های 2010 تا 2013 می‌دهند. به نمونه‌هایی از این چرخش‌ها در میان تحلیل گران توجه کنید:

تحلیل‌گران کردیت سوییس که پیشتر نوید رشد پنج درصدی قیمت این محصول در سال 2008 را داده بودند، اکنون معتقدند احتمال افزایش قیمت تا سطح 10 درصد نیز، در سال‌جاری وجود دارد.

گلدمن که چندی پیش مدعی کاهش 10 درصدی قیمت این مادهء معدنی شده بود، اکنون بر این باور است که قیمت در سال‌جاری رشدی بیش از پنج درصد را تجربه خواهد کرد. بانک دویچه نیز که در انتظار افت پنج درصدی سنگ آهن بود اکنون تغییر جهت داده است و مدعی افزایش 10 درصدی قیمت این فرآورده در سال 2008 شده است. یو بی‌اس که پیش تر بر اساس تحلیل‌هایش نتیجه گیری کرده بود قیمت سنگ آهن تغییر نخواهد کرد، اکنون مدعی رشدی تا سقف ده درصد شده است. به هر حال مهم این است که تولید فولاد چین در سال 2007 رشد خواهد کرد و به عنوان شاهد بر این مدعی می‌توان به بایواستیل، بزرگ‌ترین فولاد ساز چین اشاره کرد که اعلام کرده است تولید خود را در سال 2007 با ده درصد افزایش به 23 میلیون تن و تا سال 2012 به 50 میلیون تن خواهد رساند. این موضوع باعث شده است که کمبود یک درصدی در طرف تقاضا، کاملاً مشهود به نظر رسد.

اجازه دهید بحث سنگ آهن در سطح جهان را در همین جا متوقف کنیم چون هرچند این نوع از تحلیل‌ها در دریافت دیدی خوب از اوضاع فلزات و به ویژه سنگ آهن در جهان به ما کمک می‌کند ولی، هنگامی که دریابیم قیمت محصولات تولید‌کنندگان ایرانی مشمول نرخ‌گذاری است و خارج از معادلات و قیمت‌های جهانی، اهمیت خود را از دست می‌دهد. هدف از تحریر متن فوق بیان اوضاع کلی سنگ آهن در سطح جهان بود. حال اجازه دهید به بررسی چادرملو به عنوان بزرگ ترین تولید کنندهء کنسانترهء سنگ آهن در کشورمان بپردازیم.(ک.ف)