تحلیل بنیادی شرکت آلومینیوم ایران1

...در حال حاضر ۲ واحد تولید آلومینیوم اولیه در کشور فعالیت دارند که ایرالکو و آلومینیوم المهدی هستند. ظرفیت تولید این دو واحد به ترتیب ۱۲۰ و ۱۱۰ هزار تن بوده و در مجموع ۲۳۰ هزار تن در کل کشور است. مجموع تولید آلومینیوم اولیه در کشور در سال ۸۴، حدود ۲۱۸ هزار تن بوده است که در سال ۸۵ به حدود ۲۰۵ هزار تن تغییر کرده است.

تاریخچه و معرفی شرکت:

شرکت آلومینیوم ایران در تاریخ 14/9/1346 به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس شده و از دیماه 1351 بهره برداری از آن آغاز گردیده است و در تاریخ 15/2/1375 به شرکت سهامی عام تبدیل و در خرداد ماه سال 1375 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است. سرمایه فعلی شرکت 165 میلیار ریال است و برنامه ای برای افزایش سرمایه در مقطع کنونی ندارد. ایرالکو نیز مانند شرکتهای ملی صنایع مس و فولاد مبارکه اصفهان از بهترین شرکتهای دولتی است که توان سوددهی بالایی دارد و در زمینه فعالیت ایرالکو در ایران تنها شرکت المهدی فعالیت دارد و به همین علت بازار داخل و صادراتی مناسبی دارد. د رحال حاضر آلومینیوم ایران (ایرالکو) بزرگترین واحد تولید آلومینیوم است و سالانه حدود 120 هزار تن آلومیینیوم تولید می کند. تولید آلومینیوم در ایران با مشکلاتی مواجه است زیرا بوکسیت به عنوان مواد اولیه تولید آلومینیوم باید ازخارج وارد شود که از جمله اقدامات انجام شده در این زمینه از سوی دولت برای تامین این مواد سرمایه گذاری در معادن بوکسیت گینه بوده است.

فعالیت اصلی شرکت عبارتست از: الف) تاسیس و ایجاد کارخانجات جهت تولید و ساخت انواع محصولات آلومینیومی و آلیاژهای مربوطه در هر رده از صنعت آلومنیوم و فروش آنها از جمله مواد اولیه و کمکی و کالای در جریان ساخت و محصولات مختلف آلومینیومی (در داخل و خارج از کشور). - ب) انجام واردات کلیه مواد اولیه، ماشین آلات و تجهیزات و سایر مایحتاج که مورد نیاز شرکت می باشد. - ج) مبادرت به هرگونه فعالیت تولیدی- بازرگانی و خدماتی و مالی و پژوهشی که بطور غیر مستقیم با انجام موضوعات مشروحه فوق مربوط باشد.

عرضه اولیه سهام این شرکت در هفته های آتی (احتمالا 12 خرداد ماه) به بازار عرضه خواهد شد در عرضه اولیه سهام این شرکت، پنج درصد از سهام برای کشف قیمت عرضه خواهد شد. و قیمتگذاری سهام این شرکت به صورت عرضه و تقاضا در بورس انجام خواهد شد. لازم به ذکر است که 99 درصد سهام این شرکت متعلق به سازمان توسعه است و با توجه به اینکه پیش از این در بورس پذیرش شده است،مقدمات کمتری نیاز دارد.

بررسی وضعیت صنعت آلومنیوم در جهان:

بررسی های صورت گرفته در مراکز معتبر دنیا از جمله متال بولتن نشان می دهد که رشد عرضه آلومینیوم و نیز رشد تقاضای آن نامتعادل است به عبارت دیگر میزان تقاضا برای آلومینیوم طی امسال و سال های بعد بیش از مقدار عرضه است. این برآوردها نشان می دهد که رشد تقاضا دهه آینده ۵۹ درصد خواهد بود. به عبارت دیگر تولید آلومینیوم در جهان باید به بیش از ۲ برابر میزان کنونی آن برسد تا بتواند پاسخگوی این میزان تقاضا باشد. بررسی روند رشد تولید جهانی هم نشان می دهد که تولید آلومینیوم از میزان ۲۵ میلیون و ۵۲۰ هزار تن در سال ۲۰۰۲ میلادی به بیش از ۳۱ میلیون تن در سال ۲۰۰۵ رسید و این مقدار برای سال ۲۰۰۶ حدود ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تن بوده است. از سوی دیگر تولید این فلز در نواحی امریکای شمالی و اروپای غربی و اقیانوسیه با کاهش مواجه شده است. در سایر مناطق دنیا نیز کمبود برق و زیان ده بودن تولید با برق گران و نیز کمبود دیگر مواد اولیه باعث شده تا کارخانه های متعددی به سمت کاهش و حتی توقف تولید روی آورند. با این حال در منطقه خلیج فارس توجه به تولید آلومینیوم افزایش یافته و بحرین و امارات در سال ۲۰۰۵ میلادی توانستند رتبه دهم و یازدهم کشورهای تولیدکننده جهان را به دست آورند. اما ایران در سال های اخیر وضعیت مناسبی در صنعت آلومینیوم چه در بخش بالادستی و چه در بخش پایین دستی نداشته است و میزان تولید آلومینیوم ایران حتی کفاف مصرف داخل را هم نمی دهد. به هر حال مصرف جهانی آلومینیوم در جهان رو به افزایش است به عنوان مثال مصرف آلومینیوم در سال ۲۰۰۵ میلادی با ۵ درصد رشد نسبت به سال ۲۰۰۴ و سرانه مصرف ۸/۴ کیلوگرم بیش از ۳/۳۱ میلیون تن بوده و پیش بینی می شود این رقم در سال جاری میلادی با افزایش ۵/۴ درصدی به بیش از ۳۲ میلیون تن برسد و برای سال ۲۰۰۷ میلادی هم پیش بینی می شود میزان مصرف آلومینیوم با ۹/۴ درصد رشد به رقم ۳۵ میلیون و ۲۷۰ هزار تن برسد. این رقم برای سال ۲۰۰۸ حدود ۳۷ میلیون و ۱۶۰ هزار تن پیش بینی شده است. از سوی دیگر داشتن صنعت آلومینیوم در دنیا به واسطه هزینه بر و آلاینده بودن دیگر چندان به صرفه نیست به گونه یی که پیش بینی می شود در سال ۲۰۰۹ میلادی حدود ۵/۶ میلیون تن ظرفیت تولید آلومینیوم تعطیل شود. حال مساله این است که ایران به واسطه داشتن مزیت های نسبی و نیز مشکلاتی که در حال حاضر برای توسعه این صنعت دارد به کجا متمایل خواهد شد. در این زمینه باید این نکته را هم در نظر گرفت که برای رسیدن به ظرفیت تولید یک میلیون تن آلومینیوم در ایران حدود ۵ میلیارد دلار باید سرمایه گذاری کرد.


بررسی وضعیت صنعت آلومینیوم در ایران:

در حال حاضر ۲ واحد تولید آلومینیوم اولیه در کشور فعالیت دارند که ایرالکو و آلومینیوم المهدی هستند. ظرفیت تولید این دو واحد به ترتیب ۱۲۰ و ۱۱۰ هزار تن بوده و در مجموع ۲۳۰ هزار تن در کل کشور است. مجموع تولید آلومینیوم اولیه در کشور در سال ۸۴، حدود ۲۱۸ هزار تن بوده است که در سال ۸۵ به حدود ۲۰۵ هزار تن تغییر کرده است. بر اساس موازنه تولید، واردات و صادرات، مصرف ظاهری آلومینیوم کشور در سال ۸۴ حدود ۲۲۹ هزار تن بوده است. مقدار واردات و صادرات در سال مزبور به ترتیب حدود ۱۴۲ و ۱۳۲هزار تن بوده است. ماده اصلی برای تولید آلومینیوم اولیه، آلومینا است که واحد آلومینا جاجرم با ظرفیت حدود ۱۶۰ هزار تن، بخشی از آلومینای مورد نیاز کشور را که حدود ۴۶۰ هزار تن است تامین می کند. مقدار تولید آلومینا در سال ۸۴ حدود ۱۳۰ هزار تن یعنی کمتر از ۳۰ درصد نیاز کشور بوده است. مقدار تولید آلومینا در سال ۸۵ به حدود ۱۶۸هزار تن افزایش یافته که حدود ۳۶درصد نیاز کشور را تامین می کند.اما برای بررسی چگونگی وضعیت آلومینیوم در ایران، ناگزیر از مقایسه با سایر کشورهای جهان هستیم. می دانیم که آلومینیوم محصولی انرژی بر و در واقع حساس به انرژی است. از این لحاظ می توان گفت صنعت آلومینیوم اولیه در جایگاه نخست صنایع انرژی بر قرار دارد و حساسیت آن به انرژی چه بسا از حساسیت به مواد اولیه هم بیشتر باشد، به همین دلیل هم هست که مناطقی از جهان که از ویژگی تجمع و فراوانی یا نسبتاً ارزان تر بودن بهای انرژی برخوردار باشند، به قطب های جدید تولید آلومینیوم اولیه در جهان تبدیل شده یا در حال تبدیل هستند. به علت اینکه ایران نیز این ویژگی را دارد، لذا انتظار تبدیل شدن کشور به یکی از مراکز اصلی تولید آلومینیوم در منطقه بسیار بجا است ولی از آنجا که در سال های اخیر سهم جهانی تولید آلومینیوم اولیه حدود حداکثر ۷/۰ درصد بوده است، می باید به سرعت به سمت توسعه و رشد بیشتر صنعت آلومینیوم اولیه در کشور حرکت کرد. قطعاً ۲۳۰ هزار تن فعلی کشور، شاخص مناسبی به خصوص در مقایسه با ظرفیت کشورهای بحرین و امارات و تولید ۳۱ میلیون تنی آلومینیوم در جهان نیست. در برنامه چهارم توسعه سیاست افزایش سریع تولید آلومینیوم اولیه مدنظر قرار گرفته و می بایست به اهداف مورد نظر دست یافت.

بر اساس سند راهبرد توسعه صنعتی و نیز طرح جامع آلومینیوم کشور، برای دستیابی به موقعیت و جایگاه نسبتاً مناسب در منطقه، برای افزایش ظرفیت آلومینیوم اولیه هدف گذاری کمی شده است. مجموع هدف گذاری در انتهای برنامه چهارم (سال ۸۸)، ظرفیت یک میلیون تن است. از این مقدار ۶۹۰هزار تن با عاملیت یا مشارکت ایمیدرو و ۳۱۰ هزار تن توسط بخش خصوصی محقق خواهد شد. لازم به ذکر است که ۶۹۰ هزار تن بدون احتساب خط قدیم (فعلی) ایرالکو به ظرفیت ۱۲۰ هزار تن در نظر گرفته شده که در واقع فقط شامل خط ۱۱۰ هزار تنی المهدی است یعنی ایمیدو می بایست به تنهایی با مشارکت بخش خصوصی، ۵۸۰ هزار تن ظرفیت جدید ایجاد کند.

بر اساس تصمیم اتخاذ شده در دوره وزارت قبل، خط جدید ایرالکو قرار است با استفاده از منابع و درآمدهای داخلی ایرالکو تامین اعتبار شود. در آن زمان آلومینا ۲۵۰ دلار بر تن بود، اما در زمان گشایش L/C تا زمان effective شدن آن حدود ۱۶ ماه طول کشید که به علت سیر مراحل ترک تشریفات مناقصه و سایر مراحل اداری و بانکی بود. در انتهای این مدت، قیمت آلومینا به ۵۰۰ دلار بر تن می رسد و ایرالکو قادر به ادامه طرح نمی شود ولی پس از دیدار مقام وزارت از ایرالکو و دستور ایشان برای حل مشکل، ایمیدرو با تقبل هزینه طرح ادامه آن را ممکن می سازد و از دی ماه ۸۴ تاکنون طرح سیر عادی خود را طی کرده است.

توسعه صنعت و امکانات آلومینیوم در ایران:

همانطور که قبلاً هم عنوان شد، مجموع افزایش ظرفیت توسط ایمیدرو ۸۵۰ هزار تن و بخش خصوصی ۳۱۰ هزار تن، مجموعاً ۸۹۰ هزار تن است، مقدار سرمایه گذاری مورد نیاز و وضعیت هر کدام از طرح ها به این صورت است؛
۱- طرح جدید ایرالکو با ظرفیت ۱۱۰ هزار تن به حدود ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری ارزی و حدود ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری ریالی نیاز دارد که قرار است از طریق وام خارجی و منابع داخلی تامین شود. این طرح تاکنون حدود ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و از مجموع ۲۱۰ دیگ آن، ۷۰ دیگ آن نصب شده و آماده راه اندازی است که بنا بر اظهارات مسوولان در اردیبهشت راه اندازی خواهد شد.
۲- طرح تولید آلومینیوم هرمزآل با ظرفیت ۱۴۷هزار تن به ۳۸۳ میلیون دلار سرمایه گذاری ارزی و ۱۰۹ میلیارد تومان سرمایه گذاری ریالی نیاز دارد که از طریق وام خارجی، وام داخلی و منابع داخلی تامین می شود. این طرح در حال اجرا بوده و حدود ۱۱تا ۱۲درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
۳- طرح تولید آلومینیوم جنوب با ظرفیت ۲۷۶ هزار تن به ۹۶۱ میلیون دلار سرمایه ارزی نیاز دارد که از طریق وام خارجی و آورده سهامداران تامین می شود. این طرح با مشارکت ایمیدرو (۴۹سهام) و شرکت سرمایه گذاری بانک صادرات (۵۱ سهام) در مرحله گشایش اعتبار و شروع اجرایی است.
۴- ۴۷ هزار تن ظرفیت از طریق بهینه سازی و افزایش بهره وری خطوط تولید قابل افزایش است.
۵- طرح آلومینیوم پارس هنزا واقع در کرمان که ۱۰۰/۰ آن متعلق به بخش خصوصی است با ظرفیت ۳۱۰ هزار تن به ۱۴/۱ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد که در حال پیگیری و مراحل مقدماتی کار است.
۶- افزایش تولید آلومینای جاجرم از ۱۶۰ هزار تن فعلی به ۲۵۰ هزار تن (ظرفیت اسمی) که از منابع داخلی تامین می شود.
۷- طرح آلومینای خلیج فارس با ظرفیت تولید ۲۵/۱ میلیون تن آلومینا از بوکسیت وارداتی (قابل افزایش تا ۶۵/۱ میلیون تن) به ۸۸۶ میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی نیاز دارد که از طریق وام خارجی و منابع داخلی قابل تامین است.
۸- طرح تولید آلومینا از نفلین سینیت سراب با ظرفیت تولید سالانه ۲۰۰هزار تن آلومینا که به ۳۵۴ میلیون دلار سرمایه گذاری ارزی و ۹۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری ریالی نیاز دارد و از طریق وام خارجی، منابع داخلی و منابع عمومی تامین خواهد شد.
لازم به ذکر است که مجموع سرمایه گذاری های فوق بالغ بر ۲۵/۴ میلیارد دلار می شود.

اعضای هیات مدیره ایرالکو:

شخص حقوقی عضو هیئت مدیره نماینده شخص حقوقی سمت
سازمان توسعه ونوسازی معادن وصنایع معدنی ایران آقای علی پالیزدار رئیس هیئت مدیره
شرکت ملی فولاد ایران آقای مرتضی مرجانی مدیر عامل و نایب رئیس هیئت مدیره
شرکت تهیه وتولید موادمعدنی ایران آقای حسن شریف عضو هیئت مدیره
شرکت احداث صنعت اقای اسداله فرشاد عضو هیئت مدیره
شرکت ملی صنایع مس ایران آقای غلامحسن محمدی عضو هیئت مدیره


بررسی داراییهای شرکت آلومینیوم ایران:
کل داراییهای شرکت در سه سال اخیر از سیر صعودی برخوردار بوده است بطوریکه داراییهای شرکت در سال 84 و 85 به ترتیب حدود 50% و 21% رشد داشته است(لازم به ذکر است که بیش از 95 درصد داراییهای شرکت را داراییهای ثابت مشهود و موجودی نقد تشکیل می دهد). داراییهای غیرجاری شرکت نیز همانند کل داراییهای از رشد مثبت برخوردار بوده است. دلیل اصلی افزایش داراییهای غیر جاری در سال 84 نسبت به سال 83 عمدتا ناشی از افزایش 350درصدی داراییهای ثابت مشهود می باشد و همچنین افزایش داراییهای غیرجاری 85 نسبت به 84 بدلیل افزایش 33درصدی داراییهای ثابت مشهود می باشد متوسط رشد داراییهای جاری، داراییهای غیرجاری و کل داراییها در 2 سال اخیر به ترتیب برابر 3%، 90% و 34% است.




کل بدهیهای شرکت نیز در سه سال اخیر از سیر صعودی برخوردار بوده است بطوریکه بدهیهای شرکت در سال 84 و 85 به ترتیب حدود 64% و 19% رشد داشته است. عمده بدهیهای شرکت را حصه بلند مدت تسهیلات مالی در یافتی و حسابهای پرداختنی بلند مدت تشکیل می دهد.
جمع حقوق صاحبان سهام در 2 سال اخیر نیز افزایش یافته است، بطوریکه در سال 84 نسبت به 83 از مبلغ 591،754 به 681،328 ریال و در سال 85 نسبت به 84 از مبلغ 681،328 ریال به مبلغ 869،225 ریال افزایش یافته است. درصد اقلام تشکیل دهنده حقوق صاحبان سهام در سال مالی 85 عبارتست از :سرمایه 19%، اندوخته قانونی2%، سایر اندوخته ها 57% و سود انباشته 22%.

بررسی روند فروش و بهای تمام شده فروش:
فروش شرکت در سال 84 نسبت به دوره قبل از آن 3درصد از رشد منفی برخوردار بوده و در سال 85 نسبت به سال 84 حدود 32 درصد افزایش داشته است. از آنجا که رشد بهای تمام شده فروش در سال 85 به اندازه 10% می باشد و این رشد کمتر از رشد فروش می باشد به همین علت حاشیه فروش در بودجه سال 85 نسبت به 84 افزایش یافته است. بطوریکه منجر به افزایش چشمگیر سود ناخالص به میزان 187% شده است.



مقدار و مبلغ فروش شرکت در سال مالی 84 و 85 نشان داده شده است. عمده فروش شرکت را شمش خالص تشکیل می دهد بطوریکه در سال 84 حدود 59% از فروش و در سال مالی 85 حدود 50% از کل درآمد حاصل از فروش شرکت را شمش خالص تشکیل می دهد. لازم به ذکر است که مبلغ فروش هر تن شمش خالص در داخل کشور گرانتر از مبلغ فروش هرتن شمش خالص در خارج از کشور می باشد. حدود 25% از فروش شرکت در خارج از کشور و 75% از فروش در داخل کشور انجام می گیرد.


نام محصول
سال مالی 84 سال مالی 85
مقدار فروش قیمت فروش هر تن (هزار ریال) کل مبلغ فروش(هزار ریال) مقدار فروش قیمت فروش هر تن(هزار ریال) کل میلغ فروش (هزار ریال)
داخل کشور

شمش بیلت 21178 18174 384897688 25870 29399 760543160
شمش اسلب 661 19705 13025322 0 0
شمش ئی سی 4578 18994 86956363 4727 28160 133111588
شمش خالص 39097 18524 724215033 23643 27534 650988890
شمش آلیاژ 18506 20796 384845630 18813 30901 581334723
صادراتی

شمش خالص 30937 17720 548218350 29472 23678 697827453
جمع 114957 2142158386 102525 2823805814

__________________