تحلیل بازار فولاد ایران در سال 1385

سال 1385 در شرایطی آغاز شد که قیمت های جهانی به شدت روند صعودی داشتند. در پایان سال 2005 موجودی انبارهای توزیع کننده گان فولاد در اروپا و آمریکا از سطح طبیعی سفارشات پائین تر بود، بهمین دلیل در اوایل سال 2006 تجار بزرگ شروع به خرید کردند و با بالا رفتن تقاضا قیمت ها روند صعودی را در پی گرفتند.در ایران تقاضای ناشی از طرح های دولتی که بزرگ ترین مصرف کننده است وارد بازار شد، روند صعودی قیمت ها در بازارهای جهانی همراه با تقاضای داخلی، قیمت آهن آلات را به شدت افزایش داد، تلاشهای بی نتیجه دولت و اظهار نظرهای افراد نا آگاه هم هیچ تاثیری در این روند نداشت.در سال 1385 روند کلی قیمت ها روبه بالا بود، عوامل اصلی افزایش قیمت عبارتند از 1- افزایش تقاضا در بازار داخلی 2- افزایش قیمت مواد اولیه بخصوص بیلت، اسلب و بلوم که عناصر اصلی تولید فولاد ایران هستند 3- بالا رفتن نرخ پایه دستمزد 4- خالی بودن انبارها ناشی از قیمت های بسیار پائین و غیر منطقی سال 1384 5 - افزایش قیمت نفت که باعث بالا رفتن هزینه انرژی در تولید فولاد است 6- افزایش تقاضای جهانی فولاد نزدیک به 100 میلیون تن نسبت به سال قبل 7- افزایش قیمت سنگ آهن در سال 1385 بیشترین نوسان قیمت روی کالاهای ساختمانی بخصوص تیرآهن و میله گرد بوده است، افزایش قیمت تیرآهن ناشی از عرضه محدود در بازار داخلی و افزایش قیمت از سوی ذوب آهن اصفهان بود. اما به دنبال آن میله گرد هم روند صعودی شدید داشت، دیگر مقاطع هم به همین شکل افزایش قیمت داشتند. در مورد ورقها، افزایش قیمت فقط برای ورق گالوانیزه بود که بیشتر ناشی از بالا رفتن قیمت جهانی روی بود ولی در مورد ورق سرد نه تنها افزایش قیمت نداشت که برخلاف منحنی قیمت مقاطع که صعودی بود این کالا تقریبا ثابت ماند، علت این امر واردات شدید سال قبل وکاهش قیمت پایه فولاد مبارکه از -/6600 ریال به -/5780 ریال در آبان و آذر بود اما روند صعودی قیمت ها که از آذر ماه در خارج از ایران شروع شده بود همراه با رکود بازار داخلی ، به محدودیت عرضه انجامید، روند افزایش قیمت که در خارج از ایران ادامه داشت، انگیزه ای برای وارد کننده گان نداشت اما بهم ریخته گی قیمت های انواع فولاد در ماههای پایانی سال آنچنان شدید بود که عقب افتادگی قیمت ورق سرد همه را دچار تعجب کرده بود. خصوصی شدن کارخانه کاویان که عملاً به انحصاری شدن ورق گرم ضخامت بالای 15 میلیمتر انجامید به یکباره قیمت های این کالا را به مرز -/7100 ریال افزایش داد در حالیکه متوسط قیمت ورق سرد از -/6500 ریال فراتر نرفت، این فاصله بر خلاف قاعده منطقی این دو کالاست چرا که باید ورق سرد حداقل هر کیلو -/800 ریال بیشتر از ورق گرم قیمت داشته باشد، در هر حال فشار تقاضا باعث شد که در اسفند ماه ورق سرد محصول مبارکه در بورس هر کیلو -/470 ریال افزایش یابد ولی هنوز برای افزایش قیمت این کالا فضا هست. نوسان قیمت ها یکی از خصوصیت های عرضه و تقاضا است، ثبات قیمت ها نیز وظیفه هر دولتی در هر نظام حکومتی است، اما وقتی قیمت پایه یک کالای مادر مثل فولاد در خلال یکسال تا 30 درصد افزایش می یابد، این امر نمی تواند محصول اتفاقات داخلی آن کشور باشد چرا که روند صعودی قیمت برای مدت طولانی ادامه داشته. علت اصلی این افزایش قیمت بیشتر ناشی از افزایش قیمت کالاهای وارداتی است. ورق سرد که اواخر سال 84 در قیمت -/481 دلار از طرف روسها پیشنهاد میشد امروز به -/750 دلار رسیده است.ورق گرم از -/460 دلار به -/650 دلار رسید بیلت از -/450 دلار به -/540 دلار سی اند اف بندر انزلی پیشنهاد میشود.میله گرد چینی با کیفیت بالا از -/470 دلار به -/560 دلار سی اند اف بندر امام رسیده. تیرآهن چینی که امروز -/640 دلار پیشنهاد میشود در اوایل سال 85 در قیمت -/520 دلار سی اند اف بندر امام عرضه میشد .روند صعودی قیمت ها در سال 2006 شدت یافته است، بخصوص بعد از تعطیلات سال نو چین که مصادف دیماه بود ، دولت چین به شدت کارخانجات کوچک را تحت فشار قرارداده تا تولید خود را متوقف نمایند، از سوی دیگر مازاد ارزی چین این کشور را وادار می نماید تا نرخ یوان را در قبال ارزهای دیگر افزایش دهد، شکایت اروپا، امریکا و کره در سازمان تجارت جهانی بر علیه چین بخاطر سیاست های دامپینگ این کشور، عرضه فولاد ارزان قیمت چینی را تحت فشار قرارداده است.از سوی دیگر نزدیک به 50 درصد فولاد دنیا توسط دو شرکت تاتا، آرسلور میتال و چینی ها تولید میشود که بسیار سازمان یافته عمل می کنند، روشهای پیش گرفته از سوی آنها در بازارهای جهانی اثر میگذارد، با توجه به سیاست های تعریف شده این سه تولید کننده بزرگ انتظار نمی رود قیمت ها به سطح سال 2006 برگردند.یکی از مهمترین مسائلی که بازار فولاد ایران را در سال 85 تحت تاثیر قرارداد احتمال تحریم اقتصادی ایران بود، مذاکراتی که به رهبری آمریکا شروع شده بود در نهایت به صدور قطعنامه سازمان ملل بر علیه ایران منجر شد، این امر باعث شد تا از اواسط سال 85 بسیاری از عرضه کننده گان فولاد، خود را از بازار ایران خارج نمایند، هر چه بیشتر به روزهای پایانی سال نزدیک تر شدیم تعداد عرضه کننده گان و امتیازهائی که برای واردات میدادند مثل قبول اعتبارات مدت دار محدودتر شد. امروز ایران یکی از خطرناک ترین کشورهاتعریف میشود در شرایطی که بـازار جهانی فولاد روبه صعود است و هر فــروشنده ای می تواند کالای خود را با سود معامله نماید، کمتر عرضه کننده ای تمایل به معامله با ایران نشان میدهد.گذشته از عوامل بیرونی، ناکارآمدی دستگاههای اجرائی و بورکراسی اداری یکی از عوامل بالا رفتن قیمت ها است، وزارت بازرگانی علیرغم تجربه طولانی در اخذ مجوز واردات ، نمی توانند یا نمی خواهد آمار کالاهای ثبت سفارش شده را به ریز اعلام نماید، در حالیکه در تمام کشورها این آمارها از ابزارهای اصلی توسعه هستند که به کارخانجات اطلاعات لازم را جهت تولید و به وارد کننده گان علائم مربوط به واردات کالاهای مورد نیاز بازار را میدهند، این امر از سوی بانک مرکزی نیز اجرا میشود در حالیکه دقیق ترین اطلاعات در اختیار این نهاد است، نتیجه این امر بی ثباتی در بازار و به هدر رفتن سرمایه های کشور است.یکی دیگر از ناکارآمدی های دستگاه های ایرانی بانکها هستند، دولت در سال 85 سعی در کاهش نرخ بهره داشت اما کمتر به راندمان بانـکها توجه شد، در شرایط فعلی بسیـاری از روشهـای معاملاتی که می تواند مبادلات را سهل تر و مطمئن تر نماید کنار گذاشته شده است، بیش از نود درصد بانکهای کشور اعتبار اسنادی داخلی را نمی شناسند. خرید دین بعنوان یک بخش تعریف شده در قوانین بانکی کشور هنوز آئین نامه اجرائی ندارد، درخواست ضمانت نامه هم محدود به شرکت های دولتی شده است. اگر سیستم بانکی بجای نگاه حسابداری به نرخ بهره و پرداختن به سیاست های پولی، اندکی هم به روشهای مالی نظر می انداخت، فضای بودجه مصرف کننده گان بخصوص شرکت های ساختمانی به شدت وسعت می یافت از سوی دیگر مدت دارا بودن معاملات سرعت بازگشت پول را کوتاه میکرد طبعا نرخ تورم به این نسبت بالا نمی رفت.در نهایت سال 1386 سال تصحیح قیمت آهن آلات در ایران است. نباید انتظار داشت که قیمت میله گرد از -/6200 ریال هرکیلو، تیرآهن سبک از -/8000 ریال و سنگین از -/9500 ریال کمتر بشود. ورق سرد پائین از هر کیلو -/7500 ریال نخواهد بود و ورق گرم هم کمتر از -/6800 ریال نخواهد شد چرا که مجموع عوامل داخلی و خارجی سطح قیمت ها را در این حد نشان میدهد.این گزارش بدون در نظر گرفتن اثرات تورمی افزایش قیمت گازوئیل و بنزین تهیه شده است، با توجه به تورم شدیدی که برای سال 1386 پیش بینی میشد امکان آنکه قیمت ها در سال 1386 به اواسط سال 1385 برگردد بعید می باشد.